Driftbuien, stampen op de grond en schreeuwen? Ieder kind voelt zich weleens boos, bang, blij of bedroefd. Voor kinderen kunnen emoties overweldigend zijn, waardoor ze er heftig op reageren. Dat kan soms best lastig zijn. We geven je daarom in deze tipsheet 7 bruikbare tips hoe jij je kind kunt helpen om met deze emoties om te gaan.

🔗 Download de tipsheet 'Help je kind omgaan met emoties'

Een samenvatting van de tips vind je hieronder. In de tipsheet gaan we er uitgebreider op in.

Hoe ontwikkelen emoties zich bij kinderen?

Peuters hebben vaak heftige driftbuien. Kleuters kunnen al beter vertellen hoe ze zich voelen, maar alleen als ze rustig zijn. Oudere kinderen worden ook nog snel overspoeld door emoties. Pas vanaf ongeveer 9 jaar kunnen kinderen beter nadenken over hun gevoelens en deze onder woorden brengen.

Tips om je kind te helpen bij emoties

Laat zien hoe jij het doet

Jouw kind leert van jou. Als jij schreeuwt, leert je kind schreeuwen. Als jij rustig blijft, leert je kind dat ook. Laat zien hoe jij met boosheid of frustratie omgaat, bijvoorbeeld door even weg te lopen om af te koelen.

Maak het achteraf goed

Praten over emoties na een boze bui helpt je kind om het weer goed te maken. In plaats van preken, kun je zeggen:
"We waren allebei boos en gingen schreeuwen. Dat vond ik niet fijn. Sorry dat ik schreeuwde. Kun je vertellen waarom jij zo boos was?"

Accepteer emoties

Emoties zijn er gewoon. Benoem en erken het gevoel van je kind:
"Oh nee, dat is balen! Ik snap dat je teleurgesteld bent."
Ook als het even niet uitkomt, helpt het je kind als je emoties serieus neemt.

Praat over gevoelens

Door over gevoelens te praten, help je je kind woorden geven aan emoties. Benoem wat je ziet en praat erover, zodat je kind gevoelens leert herkennen en uiten.

Begrens gedrag, niet emoties

Emoties mogen er zijn, maar niet al het gedrag is oké.
"Je mag boos zijn, maar slaan mag niet."
Op een rustig moment kun je uitleggen waarom bepaald gedrag niet kan en wat je kind wél kan doen.

Leer hoe je kind emoties mag uiten

Knuffel bij verdriet, geef ruimte bij boosheid en help je kind om gevoelens op een gezonde manier te uiten. Bied alternatieven: stampen in een kussen, een rondje rennen of tekenen.

Blijf positief

Straffen of een time-out geven helpt vaak niet bij emoties. Je kind leert dan emoties te onderdrukken, of gaat juist nog harder schreeuwen. In plaats daarvan: help, luister en geef steun. Zo voelt je kind zich begrepen en leert het beter omgaan met gevoelens.

Als je gaat scheiden, kan je kind daar verdrietig, verward, bang of boos van worden. Maar hoe kun je hier nu het beste mee omgaan? We maakten, samen met de schoolmaatschappelijk werkers van MDFlevoland, deze handige tipsheets voor je! Hierin vind je tips over hoe je jouw kinderen het beste kunt ondersteunen.

🔗 Download de tipsheet voor kinderen van 4-6 jaar
🔗 Download de tipsheet voor kinderen van 7-12 jaar
🔗 Download de tipsheet voor jongeren van 13-18 jaar

Iedere professional wil dat een kind zich goed voelt en veilig opgroeit. Wanneer ouders gaan scheiden, verandert er vaak veel in het leven van een kind, waardoor deze basis onder druk kan komen te staan. Een scheiding is een groter verlies dan vaak wordt gedacht. Veel professionals vragen zich af: Wat kan ik doen om dit kind te helpen? We maakten een handige tipsheet (download hier) en verwerkten de tips voor je in dit blog.

Wat verliest een kind door een scheiding?

Een scheiding brengt veel veranderingen met zich mee. Voor een kind betekent dit vaak:

• Verlies van de vertrouwde gezinsstructuur: Beide ouders zijn niet meer samen thuis op vaste momenten, zoals na school of voor het slapengaan.
• Verandering in woonomgeving: Het kind krijgt vaak twee huizen en moet soms meerdere keren verhuizen.
• Financiële gevolgen: Het inkomen van de verzorgende ouder kan dalen, waardoor bijvoorbeeld sport, hobby’s of uitjes minder vanzelfsprekend worden.
• Veranderende sociale contacten: Relaties met familieleden en vriendjes kunnen veranderen door de nieuwe woonsituatie.
• Verlies van vertrouwen in volwassenen: De belangrijkste volwassenen in het leven van het kind, de ouders, slagen er niet in samen een stabiele thuissituatie te behouden. Dit kan het vertrouwen van het kind in anderen aantasten.

Het proces van verliesverwerking

Een scheiding verwerken is te vergelijken met een rouwproces. Een kind doorloopt vier belangrijke stappen:

1. De realiteit onder ogen zien
   Veel kinderen hopen in stilte dat hun ouders weer bij elkaar komen. Het helpt hen als volwassenen eerlijk en duidelijk zijn over de scheiding.

2. De pijn ervaren van het verlies
   Verdriet en boosheid horen bij het proces. Door emoties te benoemen en bespreekbaar te maken, kan een kind deze gevoelens beter verwerken.

3. Zich aanpassen aan de nieuwe situatie
   Acceptatie van de nieuwe situatie is nodig voordat een kind zich hieraan kan aanpassen. Dit kost tijd.

4. Verder gaan met de toekomst
   Kinderen moeten opnieuw vertrouwen krijgen in volwassenen, relaties en hun toekomstperspectief.

Hoe herken je reacties van een kind?

Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis. Als het verliesverwerkingsproces niet goed verloopt, kunnen er verschillende problemen ontstaan:

• Leerproblemen: Het kind heeft moeite met concentreren of begrijpt ineens bepaalde schoolstof niet meer.
• Gedragsproblemen: Het kind wordt drukker, trekt zich juist terug of krijgt sneller conflicten met anderen.
• Emotionele problemen: Het kind huilt vaker, is sneller boos of lijkt somber.
• Sociale problemen: Het kind voelt zich een buitenstaander en vermijdt sociale situaties.
• Fysieke problemen: Slecht slapen, verminderde eetlust of veel hoofdpijn en buikpijn kunnen signalen zijn.

Wat kun je als professional doen?

Je hoeft de situatie niet op te lossen, maar je kunt wél helpen door rekening te houden met wat een kind doormaakt. Denk hierbij aan:

✅ Lagere verwachtingen op school of in de opvang
Een kind heeft vaak minder concentratie. Geef wat minder taken of stel haalbare doelen.

✅ Letten op signalen en deze bespreekbaar maken
Benoem wat je ziet, bijvoorbeeld: "Ik merk dat je snel boos bent de laatste tijd. Wil je erover praten?"

✅ Nagaan of problemen verband houden met de scheiding
Zoek naar patronen en kijk of een verandering in gedrag, leerprestaties of emoties mogelijk samenhangt met de scheiding.

✅ Extra aandacht geven op gevoelige momenten
Denk aan dagen zoals Vaderdag, Moederdag of vakanties, die moeilijk kunnen zijn voor een kind.

✅ Een veilige gespreksruimte bieden
Laat het kind weten dat je op de hoogte bent van de scheiding en dat het altijd bij je terecht kan om te praten. Geef af en toe een opening: "Hoe gaat het thuis?"

Wat kun je doen om te helpen?

🔹 Signalen bespreken met ouders
Deel je observaties en vraag of ouders zelf zorgen hebben.

🔹 Het kind zelf vragen wat helpt
Soms weet een kind zelf goed wat steun kan bieden. Vraag ernaar.

🔹 Ouders ondersteunen bij het scheidingsproces
Vraag of ze behoefte hebben aan begeleiding bij de scheiding of in de opvoeding als gescheiden ouders.

Welke hulp is er in Lelystad?

In Lelystad zijn verschillende gespreksgroepen voor kinderen van gescheiden ouders. Hier kunnen ze praten met leeftijdsgenoten die hetzelfde meemaken.

📌 Bekijk het aanbod: Samen Groeien

Meer informatie over scheiden? Bekijk:
🔗 Wat nu?
🔗 Scheiden & Ouder Blijven

Lisa Lelystad denkt graag mee over vragen rondom scheiden en opvoeding. Bekijk onze flyer:
📄 Flyer: Scheiden en nu?

December is gezellig, maar ook druk. Na Sinterklaas volgen snel Kerst en Oud en Nieuw, wat voor kinderen spannend kan zijn. Dit kan leiden tot drukker gedrag, minder goed luisteren en sneller boos worden. Hoe kun je deze spanning verminderen en je kind helpen de decembermaand goed door te komen? Wij geven je 5 tips!

Download de printbare Tipsheet 'Spanningen rond Sint & Kerst' (pdf)

Blijf bij je vaste ritme

• Plan rustige momenten en zorg voor niet te veel afspraken. Laat je kind ontspannen tussen de feestdagen
• Versier je huis, maar maak het niet te druk
• Let op als je kind moe of prikkelbaar is, en pas je afspraken aan als dat nodig is

Maak het voorspelbaar

• Maak een Sinterklaas/Kerst kalender
• Stel vaste momenten in voor het zetten van de schoen
• Leg uit wat er wanneer gaat gebeuren (welke dag, welke tijd)
• Vertel hoeveel cadeautjes er komen
• Leg uit hoe het gaat verlopen; wat er wordt verwacht en welke regels er zijn

Beperk wat ze zien in de media

• Kies bewust één tv-programma dat met Sinterklaas wordt gekeken
• Zet (geluid bij) reclames uit
• Beperk tijd op sociale media en YouTube

Kies bewust welke activiteiten je viert

Kies samen met je kinderen welke activiteiten het belangrijkst zijn. Je hoeft niet overal aan mee te doen; minder kan soms beter zijn voor de rust thuis. Als ze de intocht van Sinterklaas belangrijk vinden, kun je andere activiteiten overslaan.

Praat over wat ze spannend vinden

• Vraag je kind wat het precies spannend vindt. Zijn het de Pieten, is het Sinterklaas of de Kerstman? Zo weet je beter waar ze bang voor zijn.
• Zeg niet meteen dat je kind zich geen zorgen hoeft te maken, maar laat zien dat je begrijpt dat je kind het spannend vindt.
• Leg in makkelijke woorden uit wat er gebeurt tijdens de feestdagen. Vertel bijvoorbeeld dat Sinterklaas en de Pieten cadeautjes brengen en niemand vergeten.
• Als je kind bang is voor Sinterklaas of de Kerstman, dwing het dan niet om hen te ontmoeten. Blijf op afstand of sla dit over.
• Zeg geen dingen zoals “Als je niet lief bent, krijg je niets van Sinterklaas” of “De Kerstman komt alleen als je lief bent geweest.” Dit kan je kind bang maken.
• Leg in plaats daarvan de nadruk op de gezelligheid van het feest. Vertel dat Sinterklaas en de Kerstman altijd iets leuks brengen.

Meer tips & informatie?

Deze vijf tips helpen bij het verminderen van spanningen rond Sinterklaas en Kerstmis. Op deze website vind je nog meer informatie en tips, bijvoorbeeld in het blog ‘De spanningen van de decembermaand’. Heeft je kind vaker last van angsten? Kijk dan eens of er iets tussen de trainingen zit waar jouw kind wat aan heeft of bekijk de tipsheet ‘Omgaan met angstklachten’.

******

Deze tips krijg je van Lisa Lelystad. Heb je zelf een tip die nog niet in het rijtje staat? Laat het ons weten!