Driftbuien, stampen op de grond en schreeuwen? Ieder kind voelt zich weleens boos, bang, blij of bedroefd. Voor kinderen kunnen emoties overweldigend zijn, waardoor ze er heftig op reageren. Dat kan soms best lastig zijn. We geven je daarom in deze tipsheet 7 bruikbare tips hoe jij je kind kunt helpen om met deze emoties om te gaan.
🔗 Download de tipsheet 'Help je kind omgaan met emoties'
Een samenvatting van de tips vind je hieronder. In de tipsheet gaan we er uitgebreider op in.
Peuters hebben vaak heftige driftbuien. Kleuters kunnen al beter vertellen hoe ze zich voelen, maar alleen als ze rustig zijn. Oudere kinderen worden ook nog snel overspoeld door emoties. Pas vanaf ongeveer 9 jaar kunnen kinderen beter nadenken over hun gevoelens en deze onder woorden brengen.
Jouw kind leert van jou. Als jij schreeuwt, leert je kind schreeuwen. Als jij rustig blijft, leert je kind dat ook. Laat zien hoe jij met boosheid of frustratie omgaat, bijvoorbeeld door even weg te lopen om af te koelen.
Praten over emoties na een boze bui helpt je kind om het weer goed te maken. In plaats van preken, kun je zeggen:
"We waren allebei boos en gingen schreeuwen. Dat vond ik niet fijn. Sorry dat ik schreeuwde. Kun je vertellen waarom jij zo boos was?"
Emoties zijn er gewoon. Benoem en erken het gevoel van je kind:
"Oh nee, dat is balen! Ik snap dat je teleurgesteld bent."
Ook als het even niet uitkomt, helpt het je kind als je emoties serieus neemt.
Door over gevoelens te praten, help je je kind woorden geven aan emoties. Benoem wat je ziet en praat erover, zodat je kind gevoelens leert herkennen en uiten.
Emoties mogen er zijn, maar niet al het gedrag is oké.
"Je mag boos zijn, maar slaan mag niet."
Op een rustig moment kun je uitleggen waarom bepaald gedrag niet kan en wat je kind wél kan doen.
Knuffel bij verdriet, geef ruimte bij boosheid en help je kind om gevoelens op een gezonde manier te uiten. Bied alternatieven: stampen in een kussen, een rondje rennen of tekenen.
Straffen of een time-out geven helpt vaak niet bij emoties. Je kind leert dan emoties te onderdrukken, of gaat juist nog harder schreeuwen. In plaats daarvan: help, luister en geef steun. Zo voelt je kind zich begrepen en leert het beter omgaan met gevoelens.
Misschien zag je de scheiding al aankomen of ben je zelf degene die de beslissing heeft gemaakt. Kinderen willen het liefst onderdeel zijn van hun vertrouwde gezin, een scheiding is dan ook een periode waar veel emoties bij komen kijken. Bij kinderen begint dat proces in de meeste gevallen pas op het moment dat de beslissing om te scheiden definitief genomen is. Maar hoe begeleid je kinderen daar dan in? Het is van belang dat verschillende gevoelens er mogen zijn en er tijd wordt genomen om te wennen aan de veranderde gezinsvorm.
Kinderen zullen veel vragen hebben over de scheiding. Stem als ouders goed met elkaar af hoe jullie deze boodschap vertellen. Pas jullie boodschap aan op de leeftijd van jullie kinderen en benadruk dat zij niet de oorzaak zijn van de scheiding, omdat veel kinderen dit zo ervaren. Geef aan dat jullie uit elkaar gaan en dat deze beslissing niet zal veranderen. Bevestig dat de liefde voor jullie kinderen nooit overgaat.
Sluit daarbij aan bij het tempo van jouw kind. Ieder kind zal hierin een andere behoefte hebben, sommige kinderen willen veel praten, hebben veel vragen en andere kinderen willen in eerste instantie niet praten over de situatie. Laat je kind merken dat alles goed is, door zonder oordeel het proces van je kind te volgen. Laat je kind weten dat hij/ zij altijd mag komen met vragen of emoties en geef je kind ook de ruimte om te praten met een bekende, zoals een familielid of iemand op school. Dit kan soms makkelijker en veiliger voelen voor kinderen.
Een scheiding brengt veel onrust met zich mee. Voorspelbaarheid zorgt voor rust en dus is het voor kinderen helpend om te weten waar zij aan toe zijn. Maak bijvoorbeeld samen met je kind een overzicht hoe de komende periode eruit gaat zien. Denk daarbij aan waar zij wanneer slapen en wie hen ophaalt van school en sport. Probeer met elkaar nieuwe gewoontes te vinden in de “nieuwe gezinsvorm” zodat er een nieuwe structuur ontstaat, die voorspelbaarheid biedt.
Een scheiding brengt veel emoties met zich mee. Probeer je eigen emoties zoveel mogelijk voor jezelf te houden. Het is van belang dat de kinderen nog steeds positief mogen praten over de andere ouder en er nog herinneringen van vroeger mogen zijn. Op deze manier laat je merken dat zij nog steeds van beide ouders mogen houden. Dit kan soms schuren met jouw eigen emoties, het is daarom van belang om tijd voor jezelf te nemen door terug te vallen op je eigen netwerk, bij wie je jouw eigen emoties kan ventileren.
Het is belangrijk om samen te werken als een team, ook al zijn jullie niet langer samen als partners. Kijk samen naar wat jullie nodig hebben om goed te kunnen samenwerken. Zet afspraken helder op papier en evalueer deze regelmatig met elkaar. Kinderen zullen zich meer veilig voelen als zij merken dat jullie nog steeds samenwerken.
Er komt in deze periode veel op jullie af. Het kan daarom helpend zijn om bij een professional advies in te winnen. Vanuit MDF kan je worden ondersteunt door een maatschappelijk werker, gezinscoach, gezinsadviseur of schoolmaatschappelijk werker. Kinderen (8-12 jaar) van gescheiden ouders kunnen aangemeld worden voor ‘Twee huizen’, waar zij onder begeleiding over hun gevoelens kunnen praten met leeftijdsgenoten. Voor meer informatie kun je de website van MDF raadplegen of contact opnemen, door te bellen naar 0320 21 71 00.
***
Dit blog is voor Lisa Lelystad geschreven door Laura van MDFlevoland. MDF ondersteunt o.a. bij het opvoeden en opgroeien van kinderen en pubers. Ook kun je bij MDF terecht als volwassene voor hulp bij het oplossen van en omgaan met problemen in het dagelijks leven. Met jezelf of in relatie met anderen. Denk aan vragen over geld, schulden of problemen met regels of instanties.
Als je gaat scheiden, kan je kind daar verdrietig, verward, bang of boos van worden. Maar hoe kun je hier nu het beste mee omgaan? We maakten, samen met de schoolmaatschappelijk werkers van MDFlevoland, deze handige tipsheets voor je! Hierin vind je tips over hoe je jouw kinderen het beste kunt ondersteunen.
🔗 Download de tipsheet voor kinderen van 4-6 jaar
🔗 Download de tipsheet voor kinderen van 7-12 jaar
🔗 Download de tipsheet voor jongeren van 13-18 jaar
Iedere professional wil dat een kind zich goed voelt en veilig opgroeit. Wanneer ouders gaan scheiden, verandert er vaak veel in het leven van een kind, waardoor deze basis onder druk kan komen te staan. Een scheiding is een groter verlies dan vaak wordt gedacht. Veel professionals vragen zich af: Wat kan ik doen om dit kind te helpen? We maakten een handige tipsheet (download hier) en verwerkten de tips voor je in dit blog.
Een scheiding brengt veel veranderingen met zich mee. Voor een kind betekent dit vaak:
Een scheiding verwerken is te vergelijken met een rouwproces. Een kind doorloopt vier belangrijke stappen:
De realiteit onder ogen zien
Veel kinderen hopen in stilte dat hun ouders weer bij elkaar komen. Het helpt hen als volwassenen eerlijk en duidelijk zijn over de scheiding.
De pijn ervaren van het verlies
Verdriet en boosheid horen bij het proces. Door emoties te benoemen en bespreekbaar te maken, kan een kind deze gevoelens beter verwerken.
Zich aanpassen aan de nieuwe situatie
Acceptatie van de nieuwe situatie is nodig voordat een kind zich hieraan kan aanpassen. Dit kost tijd.
Verder gaan met de toekomst
Kinderen moeten opnieuw vertrouwen krijgen in volwassenen, relaties en hun toekomstperspectief.
Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis. Als het verliesverwerkingsproces niet goed verloopt, kunnen er verschillende problemen ontstaan:
Je hoeft de situatie niet op te lossen, maar je kunt wél helpen door rekening te houden met wat een kind doormaakt. Denk hierbij aan:
✅ Lagere verwachtingen op school of in de opvang
Een kind heeft vaak minder concentratie. Geef wat minder taken of stel haalbare doelen.
✅ Letten op signalen en deze bespreekbaar maken
Benoem wat je ziet, bijvoorbeeld: "Ik merk dat je snel boos bent de laatste tijd. Wil je erover praten?"
✅ Nagaan of problemen verband houden met de scheiding
Zoek naar patronen en kijk of een verandering in gedrag, leerprestaties of emoties mogelijk samenhangt met de scheiding.
✅ Extra aandacht geven op gevoelige momenten
Denk aan dagen zoals Vaderdag, Moederdag of vakanties, die moeilijk kunnen zijn voor een kind.
✅ Een veilige gespreksruimte bieden
Laat het kind weten dat je op de hoogte bent van de scheiding en dat het altijd bij je terecht kan om te praten. Geef af en toe een opening: "Hoe gaat het thuis?"
🔹 Signalen bespreken met ouders
Deel je observaties en vraag of ouders zelf zorgen hebben.
🔹 Het kind zelf vragen wat helpt
Soms weet een kind zelf goed wat steun kan bieden. Vraag ernaar.
🔹 Ouders ondersteunen bij het scheidingsproces
Vraag of ze behoefte hebben aan begeleiding bij de scheiding of in de opvoeding als gescheiden ouders.
In Lelystad zijn verschillende gespreksgroepen voor kinderen van gescheiden ouders. Hier kunnen ze praten met leeftijdsgenoten die hetzelfde meemaken.
📌 Bekijk het aanbod: Samen Groeien
Meer informatie over scheiden? Bekijk:
🔗 Wat nu?
🔗 Scheiden & Ouder Blijven
Lisa Lelystad denkt graag mee over vragen rondom scheiden en opvoeding. Bekijk onze flyer:
📄 Flyer: Scheiden en nu?
Faalangst is de angst om iets fout te doen. Veel kinderen hebben dit wel een beetje, het helpt kinderen zelfs want het zorgt ervoor dat ze hun best doen. Gezonde spanning kan ieder mens op een goede manier op scherp zetten. Maar wanneer je merkt dat je kind erg bang is om dingen fout te doen, dan kan het een probleem worden. Je kind kan dan zo gespannen worden dat het niets nieuws meer wil doen, juist meer fouten gaat maken omdat het niet meer heel goed (helder) kan nadenken en soms bevriest een kind zo erg dat het helemaal niets meer kan omdat het bang is dat alles fout gaat. Dan is het goed om hulp te zoeken voor je kind en als ouders/ verzorgers adviezen te krijgen hoe je hiermee om kunt gaan.
Bij faalangst wordt vaak gedacht aan iets niet durven te doen. Het houden van een spreekbeurt of presentatie bijvoorbeeld. Het gevoel van faalangst komt echter voor op meerdere gebieden: cognitieve (leren), motorische (voelen) en sociale faalangst.
Bij cognitieve faalangst ben je vaak bang om niet slim genoeg te zijn voor datgene wat je moet gaan doen. Motorische faalangst uit zich in het voelen van prestatiedruk en spanningen. Bij sociale faalangst kunnen gedachten aanwezig zijn als: ‘Wat vinden anderen van mij?’ ‘Hoor ik er wel bij?’
Wanneer er faalangstige gevoelens ontstaan, wat zich uit in gedrag, is het belangrijk om met de gedachten aan de gang te gaan. Wanneer de gedachte in een situatie aangepast wordt, zal het gedrag mee veranderen.
Mensen leren het meest van wat ze om zich heen zien. Dat geldt dus ook voor kinderen. Hierdoor is het mogelijk om faalangstige gevoelens bij kinderen te verminderen. Dat geldt zowel voor de situatie thuis, als op school. Wanneer er fouten gemaakt mogen worden en het kind het gevoel krijgt dat het mag leren, vermindert dit de interne spanning bij het kind.
In de training 'Je bibbers de baas', voor kinderen van 8-12 jaar, leren kinderen hoe zij angstsignalen en gevoelens kunnen herkennen en hoe ze zich beter kunnen ontspannen. De training wordt gegeven door MDFlevoland.
De faalangstreductie training is bedoeld voor leerlingen in het voortgezet (speciaal) onderwijs die lichte faalangstige klachten hebben. De training is preventief van aard, waarbij de leerling ofwel in groepsverband ofwel zelfstandig online werkt aan het reduceren van zijn klachten. De trainingen worden gegeven door Welzijn Lelystad - Jeugdpreventiewerk.
Lees meer over de groepstraining
Lees meer over de online training
Soms kan het lastig zijn om te herkennen dat een kind of jongere last heeft van angst. Hoe merk je het op en, nog belangrijker, hoe kun je hierbij helpen? In dit blog lees je hoe angst zich op verschillende leeftijden kan uiten en geven we praktische tips voor zowel ouders als professionals om kinderen en jongeren te ondersteunen.
Op elke leeftijd zijn de klachten van angst anders. Bij kinderen in de basisschoolleeftijd (4 t/m 12 jaar) kun je merken dat hij of zij meer huilt, meer moeite heeft met in slaap komen, vaak wakker wordt, in bed plast, klaagt over hoofd- of buikpijn, niet wil praten of juist heel erg aanwezig is.
Bij jongeren (12 t/m 21 jaar) kun je merken dat hij of zij zich ineens heel erg terugtrekt of zich juist overdreven zelfverzekerd gaat gedragen en heel stoer doet, hoofd- en buikpijn heeft, vaker gaat spijbelen of veel vermoeider is dan anders.
Je kunt het kind helpen door de tijd te nemen om met je kind erover te praten. We hebben hiervoor de volgende tips:
Wil je meer weten hoe je je kind hierbij kan ondersteunen of heb je hier vragen over? Mail dan naar info@lisalelystad.nl en we denken graag met je mee.
Wil je meer weten hoe je een kind of ouders/verzorgers hierbij kan ondersteunen of heb je hier andere vragen over? Mail dan naar info@lisalelystad.nl en we denken graag met je mee.
Hoe ga je om met spannende momenten op de basisschool? Voor het ene kind is dat makkelijker dan voor het andere. En hoe ga je daar dan weer mee om als ouder? Lisa Lelystad's Daniëlle Groenestein is gezinscoach bij MDFlevoland en geeft in de uitzending bij Omroep Flevoland advies over omgaan met spanning. Bekijk het fragment hieronder.
******
Deze tips krijg je van Lisa Lelystad. Heb je zelf een tip die nog niet in het rijtje staat? Laat het ons weten!
Of nou ja, de decembermaand? Voor veel kinderen voelt de periode van Sint Maarten tot en met Oud & Nieuw als één groot, spannend geheel. We gaan van het ene feest naar het andere, en elk feest lijkt spannender dan het vorige. Sint-Maarten hebben we inmiddels al achter de rug; nu is Sinterklaas weer in het land. Ontzettend leuk! Maar ook: ontzettend spannend.
Voor kinderen die moeilijk omgaan met veranderingen of onvoorspelbaarheid, kan de feestperiode extra uitdagend zijn. Maar als ouder wil je natuurlijk dat je kind plezier beleeft aan deze bijzondere dagen. Een goed startpunt is om een open gesprek te voeren:
Het lijkt belangrijk om alles te doen “zoals het hoort,” maar als dat extra spanning oplevert, wordt het feest er niet gezelliger op. Soms helpt het om kleine aanpassingen te doen, zodat je kind zich veiliger voelt.
Heeft je kind moeite met het idee dat pieten zomaar binnen kunnen komen? Probeer dan eens:
En wat als pakjesavond heel spannend is? Leerlingen uit groep 8 van de Herman Bekiusschool hadden goede tips:
Hetzelfde principe geldt voor andere feestdagen. Maak duidelijk wat je kind kan verwachten:
Feestdagen zijn er om samen te genieten. Juist door kleine aanpassingen te doen, kun je veel spanning of angst wegnemen. Vraag je kind wat hij of zij fijn vindt en pas het feest daarop aan. Zo maak je er samen een onvergetelijke tijd van.
Veel plezier met elkaar!
***
Dit blog is voor Lisa Lelystad geschreven door MEE Samen. In de gemeente Lelystad kun je bij MEE o.a. terecht voor Integrale Vroeghulp voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 7 jaar. Ook organiseert MEE verschillende cursussen en gespreksgroepen in Lelystad. MEE maakt deel uit van het kernteam van Lisa Lelystad.
December is gezellig, maar ook druk. Na Sinterklaas volgen snel Kerst en Oud en Nieuw, wat voor kinderen spannend kan zijn. Dit kan leiden tot drukker gedrag, minder goed luisteren en sneller boos worden. Hoe kun je deze spanning verminderen en je kind helpen de decembermaand goed door te komen? Wij geven je 5 tips!
Download de printbare Tipsheet 'Spanningen rond Sint & Kerst' (pdf)
Kies samen met je kinderen welke activiteiten het belangrijkst zijn. Je hoeft niet overal aan mee te doen; minder kan soms beter zijn voor de rust thuis. Als ze de intocht van Sinterklaas belangrijk vinden, kun je andere activiteiten overslaan.
Deze vijf tips helpen bij het verminderen van spanningen rond Sinterklaas en Kerstmis. Op deze website vind je nog meer informatie en tips, bijvoorbeeld in het blog ‘De spanningen van de decembermaand’. Heeft je kind vaker last van angsten? Kijk dan eens of er iets tussen de trainingen zit waar jouw kind wat aan heeft of bekijk de tipsheet ‘Omgaan met angstklachten’.
******
Deze tips krijg je van Lisa Lelystad. Heb je zelf een tip die nog niet in het rijtje staat? Laat het ons weten!
In de training ‘Eerste hulp bij Faalangst’ helpen de jeugdpreventiewerkers van Welzijn Lelystad leerlingen van het voortgezet onderwijs op Aeres en Porteum omgaan met faalangst. Zij zien welke klachten leerlingen ervaren, horen de verhalen hierachter en helpen jongeren met nieuwe inzichten om hiermee om te gaan. Deze blog geeft een inkijkje in hoe faalangst kan ontstaan en wat kan helpen.
Hoe faalangst ontstaat, verschilt per jongere. Soms kan het simpelweg de overgang zijn van basisschool naar middelbare school – een periode waarin het opgroeiende kind moet leren zich staande te houden in een nieuwe omgeving. De steeds grotere druk om te presteren, met meer toetsen en verantwoordelijkheden, maakt het voor sommige jongeren extra uitdagend.
Jongeren die in hun jeugd nare gebeurtenissen hebben meegemaakt, lopen meer risico op faalangst. Denk aan:
Deze gebeurtenissen hebben vaak een negatief effect op het zelfvertrouwen van jongeren. Ze ervaren dat ze niet altijd controle hebben over hun leven en niet alles kunnen voorkomen. Hierdoor kunnen ze alerter en gespannener worden om zichzelf te beschermen tegen nieuwe zorgen.
Naast omgevingsfactoren spelen ook persoonskenmerken een rol bij faalangst. Jongeren met ASS (autisme) hebben bijvoorbeeld sneller last van spanningsklachten. Een middelbare school biedt weinig structuur, met constant veranderende roosters en onverwachte wijzigingen. Dit vraagt veel schakelen, waardoor het brein sneller overprikkeld raakt en minder goed kan ontspannen.
Andere kenmerken die faalangst kunnen versterken:
Deze eigenschappen kunnen jongeren onzeker maken over hun capaciteiten, wat spanning en faalangst verder vergroot.
In de klas kan faalangst zich op verschillende manieren uiten:
Faalangst kan ook fysieke signalen geven, zoals:
Een hoog stressniveau kan zelfs geheugenfuncties blokkeren, wat leidt tot blackouts tijdens toetsen. Ongeacht de intelligentie van de leerling, presteert hij of zij dan onder niveau. Teleurstellingen versterken vervolgens de onzekerheid, waardoor de faalangst verder groeit.
Om faalangst te verminderen, is het belangrijk dat jongeren hun angst leren bespreken. In de training leren jongeren:
We stellen tijdens de training bijvoorbeeld de vraag: “Waar ben je trots op wat je deze week hebt gedaan?” Dit helpt jongeren om oog te hebben voor wat goed gaat.
Een andere belangrijke oefening is het beoordelen van gedachten. Jongeren leren zichzelf vragen te stellen zoals:
Praktische voorbeelden zijn:
Naast school kunnen activiteiten in de vrije tijd, zoals sporten of een hobby, helpen bij het verminderen van faalangst. Deze activiteiten zijn vrijblijvend en bieden een fijne manier om zelfvertrouwen op te bouwen. Jongeren ervaren dat het niet iets is dat moet, maar iets dat mag – en dat kan een wereld van verschil maken.
***
Dit blog is voor Lisa Lelystad geschreven door jeugdpreventiemedewerkers van Welzijn Lelystad. De jeugdpreventiemedewerkers zijn er voor jongeren die op school vastlopen door problemen in de thuissituatie. Zoals bij een echtscheiding, persoonlijke problematiek van de ouders of financiële problemen.
Kinderen krijgen vaak vanaf het einde van de basisschool huiswerk. Dit om te wennen aan het zelfstandig werken op de middelbare school. Sommige kinderen beginnen hier uit zichzelf aan, maar voor veel kinderen en jongeren is dit lastig. Ze weten soms niet goed wat ze moeten doen of raken afgeleid of hebben er geen zin in. Het is dan lastig om aan de slag te gaan met huiswerk.
Om je kind te helpen heeft het Nederlandse Jeugdinstituut (NJI) een aantal tips voor je:
Zelfstandig huiswerk maken is iets wat kinderen nog moeten leren. Te laat beginnen of onhandig te werk gaan is normaal en deel van het leerproces. Daarnaast zijn er ook kinderen die juist te lang bezig zijn met hun huiswerk en bang zijn om fouten te maken. Bespreek dus met je kind wat het moet doen en wanneer het goed genoeg is. Het is belangrijk voor kinderen en jongeren dat ze ook vrije tijd hebben, leuke dingen kunnen doen en kunnen uitrusten.
***
Benieuwd naar meer tips die je kind helpen om te beginnen met huiswerk? Lees hierover op de website van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) via https://www.nji.nl/ontwikkeling/puber-school-leren-en-zelfstandig-werken