Een overlijden, een scheiding, of een ander verlies kan veel impact hebben op een jongere. Soms laten ze dat duidelijk zien, maar vaak ook niet. Ze zoeken afleiding, duiken in hun routine of keren zich juist naar binnen. Wat kun jij doen als professional, begeleider of leerkracht?
Download de flyer hier. 📄 Tip: deel deze flyer ook met collega’s in onderwijs of kinderopvang!
Voor vragen over rouw of verlies kun je contact opnemen met de rouwbegeleiders van Welzijn Lelystad via jeugdwelzijn@welzijnlelystad.nl of kijk op www.welzijnlelystad.nl.
***
Deze informatie krijg je van Welzijn Lelystad. Welzijn Lelystad is één van de kernpartners van Lisa Lelystad en werkt in de sociale basis aan het voorkomen van zwaardere zorg. Dit doen zij voor alle inwoners van Lelystad, voor jong en oud, zonder onderscheid en zonder indicatie.
In mijn werk als jeugdpreventiewerker krijg ik vaak te maken met leerlingen van 12 jaar en ouder die in het leven geconfronteerd worden met verlies. Dit kan zijn door het overlijden van een ouder of opa/oma, maar ook door een echtscheiding.
Dat rouw niet alleen hoort bij overlijden, is voor sommigen een verrassing. Dit bleek onder andere bij de workshop die ik gaf aan de docenten op het Porteum in het najaar met als thema ‘Rouw bij echtscheiding’. Het was voor hen een nieuwe manier van kijken naar rouw.
In de workshop stond ik stil bij hoe jongeren reageren op deze ingrijpende verandering en welke impact dit heeft op hun leven. Het bleek een eye-opener dat deze jongeren vaak extra belast worden met praktische zaken, zoals het naar school moeten brengen van broertjes of zusjes. Of met mentale belasting, zoals het minder goed kunnen onthouden of concentreren in de klas.
De doelgroep ‘jeugd’ kan verstandelijk vaak wel begrijpen wat er aan de hand is bij een verlieservaring. Emotioneel ligt dit anders. Ze weten niet goed wat ze voelen en wat ze hiermee moeten. Het liefst willen ze hun gevoelens ontwijken door zoveel mogelijk afleiding. Jongeren in de rouw lijken soms onaanraakbaar. De buitenkant is anders dan de binnenkant; ze willen zelfstandig zijn, niet anders dan de rest. Ze laten daardoor moeilijk zien wat ze nodig hebben: ‘Blijf a.u.b. zo dicht mogelijk bij mij uit de buurt’.
Als jongeren werkelijk hun verhaal durven te delen, krijgen ze meer vrijheid om verder te gaan. Maar ze openen hun hart niet zomaar. Een tekst die ik meekreeg bij mijn opleiding tot rouwbegeleider was: ‘Om de poort te kunnen openen moet de schildwacht (de jongere) het veilig genoeg vinden’. Erkenning en herkenning helpen de jongeren om de situatie en zichzelf te accepteren en zich kwetsbaar op te stellen.
Een begeleidingsvorm waarin jongeren deze erkenning en herkenning kunnen vinden, is de lotgenotengroep. Deze bieden we aan voor jongeren met verlies bij overlijden en een aparte groep voor echtscheiding. Bij het delen van verhalen met jongeren in dezelfde situatie, ontstaat vaak een gevoel van saamhorigheid en hernieuwd zelfvertrouwen. “Ik ben dus niet de enige die dit overkomt! Ik ben niet gek.” Het normaliseert en bevestigt de ervaring van de rouwende jongeren. Jongeren die in het verleden meededen, waren vaak opgelucht en blij dat ze hun verhaal hebben kunnen delen.
Het zou mooi zijn als we dit kunnen blijven doen. Helaas zien mijn collega en ik sinds de coronatijd dat steeds minder jongeren zich hiervoor aanmelden. Er blijft wel behoefte aan individuele begeleiding, maar dit heeft een ander effect dan de groepen. We hopen dat kinderen in de onderbouw van de middelbare school zich bij ons aanmelden. We hopen zo dat we de groep kunnen blijven aanbieden, zodat jongeren ervaren dat praten over hun ervaringen echt kan helpen.
Wil jij je (kind) aanmelden voor de lotgenotengroep 'Tussen twee huizen ? Klik dan verder naar de info op de website van Welzijn Lelystad.
***
Dit blog is geschreven door jeugdpreventiewerker Maartje Brinkman van Welzijn Lelystad. Welzijn Lelystad is één van de kernpartners van Lisa Lelystad en werkt in de sociale basis aan het voorkomen van zwaardere zorg. Dit doen zij voor alle inwoners van Lelystad, voor jong en oud, zonder onderscheid en zonder indicatie.
Als je gaat scheiden, kan je kind daar verdrietig, verward, bang of boos van worden. Maar hoe kun je hier nu het beste mee omgaan? We maakten, samen met de schoolmaatschappelijk werkers van MDFlevoland, deze handige tipsheets voor je! Hierin vind je tips over hoe je jouw kinderen het beste kunt ondersteunen.
🔗 Download de tipsheet voor kinderen van 4-6 jaar
🔗 Download de tipsheet voor kinderen van 7-12 jaar
🔗 Download de tipsheet voor jongeren van 13-18 jaar
Iedere professional wil dat een kind zich goed voelt en veilig opgroeit. Wanneer ouders gaan scheiden, verandert er vaak veel in het leven van een kind, waardoor deze basis onder druk kan komen te staan. Een scheiding is een groter verlies dan vaak wordt gedacht. Veel professionals vragen zich af: Wat kan ik doen om dit kind te helpen? We maakten een handige tipsheet (download hier) en verwerkten de tips voor je in dit blog.
Een scheiding brengt veel veranderingen met zich mee. Voor een kind betekent dit vaak:
Een scheiding verwerken is te vergelijken met een rouwproces. Een kind doorloopt vier belangrijke stappen:
De realiteit onder ogen zien
Veel kinderen hopen in stilte dat hun ouders weer bij elkaar komen. Het helpt hen als volwassenen eerlijk en duidelijk zijn over de scheiding.
De pijn ervaren van het verlies
Verdriet en boosheid horen bij het proces. Door emoties te benoemen en bespreekbaar te maken, kan een kind deze gevoelens beter verwerken.
Zich aanpassen aan de nieuwe situatie
Acceptatie van de nieuwe situatie is nodig voordat een kind zich hieraan kan aanpassen. Dit kost tijd.
Verder gaan met de toekomst
Kinderen moeten opnieuw vertrouwen krijgen in volwassenen, relaties en hun toekomstperspectief.
Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis. Als het verliesverwerkingsproces niet goed verloopt, kunnen er verschillende problemen ontstaan:
Je hoeft de situatie niet op te lossen, maar je kunt wél helpen door rekening te houden met wat een kind doormaakt. Denk hierbij aan:
✅ Lagere verwachtingen op school of in de opvang
Een kind heeft vaak minder concentratie. Geef wat minder taken of stel haalbare doelen.
✅ Letten op signalen en deze bespreekbaar maken
Benoem wat je ziet, bijvoorbeeld: "Ik merk dat je snel boos bent de laatste tijd. Wil je erover praten?"
✅ Nagaan of problemen verband houden met de scheiding
Zoek naar patronen en kijk of een verandering in gedrag, leerprestaties of emoties mogelijk samenhangt met de scheiding.
✅ Extra aandacht geven op gevoelige momenten
Denk aan dagen zoals Vaderdag, Moederdag of vakanties, die moeilijk kunnen zijn voor een kind.
✅ Een veilige gespreksruimte bieden
Laat het kind weten dat je op de hoogte bent van de scheiding en dat het altijd bij je terecht kan om te praten. Geef af en toe een opening: "Hoe gaat het thuis?"
🔹 Signalen bespreken met ouders
Deel je observaties en vraag of ouders zelf zorgen hebben.
🔹 Het kind zelf vragen wat helpt
Soms weet een kind zelf goed wat steun kan bieden. Vraag ernaar.
🔹 Ouders ondersteunen bij het scheidingsproces
Vraag of ze behoefte hebben aan begeleiding bij de scheiding of in de opvoeding als gescheiden ouders.
In Lelystad zijn verschillende gespreksgroepen voor kinderen van gescheiden ouders. Hier kunnen ze praten met leeftijdsgenoten die hetzelfde meemaken.
📌 Bekijk het aanbod: Samen Groeien
Meer informatie over scheiden? Bekijk:
🔗 Wat nu?
🔗 Scheiden & Ouder Blijven
Lisa Lelystad denkt graag mee over vragen rondom scheiden en opvoeding. Bekijk onze flyer:
📄 Flyer: Scheiden en nu?
Faalangst is de angst om iets fout te doen. Veel kinderen hebben dit wel een beetje, het helpt kinderen zelfs want het zorgt ervoor dat ze hun best doen. Gezonde spanning kan ieder mens op een goede manier op scherp zetten. Maar wanneer je merkt dat je kind erg bang is om dingen fout te doen, dan kan het een probleem worden. Je kind kan dan zo gespannen worden dat het niets nieuws meer wil doen, juist meer fouten gaat maken omdat het niet meer heel goed (helder) kan nadenken en soms bevriest een kind zo erg dat het helemaal niets meer kan omdat het bang is dat alles fout gaat. Dan is het goed om hulp te zoeken voor je kind en als ouders/ verzorgers adviezen te krijgen hoe je hiermee om kunt gaan.
Bij faalangst wordt vaak gedacht aan iets niet durven te doen. Het houden van een spreekbeurt of presentatie bijvoorbeeld. Het gevoel van faalangst komt echter voor op meerdere gebieden: cognitieve (leren), motorische (voelen) en sociale faalangst.
Bij cognitieve faalangst ben je vaak bang om niet slim genoeg te zijn voor datgene wat je moet gaan doen. Motorische faalangst uit zich in het voelen van prestatiedruk en spanningen. Bij sociale faalangst kunnen gedachten aanwezig zijn als: ‘Wat vinden anderen van mij?’ ‘Hoor ik er wel bij?’
Wanneer er faalangstige gevoelens ontstaan, wat zich uit in gedrag, is het belangrijk om met de gedachten aan de gang te gaan. Wanneer de gedachte in een situatie aangepast wordt, zal het gedrag mee veranderen.
Mensen leren het meest van wat ze om zich heen zien. Dat geldt dus ook voor kinderen. Hierdoor is het mogelijk om faalangstige gevoelens bij kinderen te verminderen. Dat geldt zowel voor de situatie thuis, als op school. Wanneer er fouten gemaakt mogen worden en het kind het gevoel krijgt dat het mag leren, vermindert dit de interne spanning bij het kind.
In de training 'Je bibbers de baas', voor kinderen van 8-12 jaar, leren kinderen hoe zij angstsignalen en gevoelens kunnen herkennen en hoe ze zich beter kunnen ontspannen. De training wordt gegeven door MDFlevoland.
De faalangstreductie training is bedoeld voor leerlingen in het voortgezet (speciaal) onderwijs die lichte faalangstige klachten hebben. De training is preventief van aard, waarbij de leerling ofwel in groepsverband ofwel zelfstandig online werkt aan het reduceren van zijn klachten. De trainingen worden gegeven door Welzijn Lelystad - Jeugdpreventiewerk.
Lees meer over de groepstraining
Lees meer over de online training
Het Rots en Water programma helpt kinderen en jongeren beter te communiceren en zich beter te voelen. Het helpt ook om problemen te voorkomen of te verminderen, zoals pesten, ruzies, buitensluiting en groepsdruk. Neem voor meer informatie of aanmelden contact op met Sarica Marapengopie van MEE Samen via telefoonnummer 06-3099 8005 of e-mail.
Boys Talk is een cursus voor jongens met een licht verstandelijke beperking van 14 t/m 18 jaar. Het doel van deze cursus is jongens weerbaarder maken in hun relaties en seksuele leven. En hen te leren wat wel en niet kan op dit gebied. Neem voor meer informatie of aanmelden contact op met Sarica Marapengopie van MEE Samen via telefoonnummer 06-3099 8005 of e-mail.
De cursus Sociale Vaardigheid is een cursus voor jongeren van 12 t/m 17 jaar die het moeilijk vinden op een goede manier voor zichzelf op te komen of om op een goede manier in contact te komen met anderen. Neem voor meer informatie of aanmelden contact op met Sarica Marapengopie van MEE Samen via telefoonnummer 06-3099 8005 of e-mail.